Duurzaam beleggen
Duurzaam beleggen
Duurzaamheid is een van de pijlers van ons beleggingsbeleid. Het gaat over houdbaarheid (‘sustainability’) en heeft zowel betrekking op klimaat en natuur, als op sociale kwesties en bestuur van ondernemingen. Voor duurzaamheid en duurzaam beleggen worden ook de termen ‘ESG’ (Environment, Social and Governance) en ‘(maatschappelijk) verantwoord beleggen’ gebruikt. Duurzaam beleggen is gericht op langetermijn waardecreatie: een houdbare wereld met ondernemingen en overheden die niet alleen oog hebben voor het nu, maar ook voor de gevolgen van hun handelen voor de lange termijn.
Onze deelnemers hebben duurzaamheid aangewezen als belangrijk thema (zie verderop). Hiermee steunen zij ons beleggingsbeleid waarin wij dit thema als pijler hebben aangemerkt. Waarom wij duurzaam beleggen zo belangrijk vinden en hoe wij dat doen, leest u in ons duurzaamheidsplan.
Hieronder vindt u meer informatie over hoe wij omgaan met duurzaamheid (onder andere diverse rapportages en verdiepingsdocumenten.) Periodiek publiceren wij een verslag over onze duurzaamheidsactiviteiten (inclusief resultaten).
Doelen
Wij hebben acht fundamentele doelen die aan de basis liggen van ons handelen op het gebied van duurzaamheid. Zij zijn onderdeel van onze beleggingsbeslissingen en zijn gericht op verbeteringen in de wereld, verbeteringen in financiële resultaten en betere beheersing van risico’s.
Wij hebben vijf algemene doelen (1 t/m 5) en drie specifiek voor het Unilever Pensioenfonds (6 t/m 8):
- Respecteren van mensenrechten
- Respecteren van arbeidsrechten
- Tegengaan van omkoping en corruptie
- Voorkomen van betrokkenheid bij controversiële wapens
- Respecteren van normen van goed ondernemingsbestuur
- Beschermen van klimaat en milieu
- Zorgen voor duurzame voedselvoorziening
- Verbeteren van gezondheid en hygiëne
De eerste vijf doelen gelden voor alle pensioenfondsen die doen aan duurzaam beleggen. Onze drie specifieke doelen vullen onze algemene doelen aan. In ons duurzaamheidsplan vindt u een toelichting op onze acht doelen. Wij verwachten dat ondernemingen waarin wij beleggen onze doelen in de praktijk brengen. De uitgebreide gedragslijn hiervoor hebben wij opgenomen in een verdiepingsdocument (Engelstalig).
Wij gebruiken een kader waarmee wij de doelen en de instrumenten om die doelen te bereiken (zoals invloed uitoefenen) voortdurend aan elkaar koppelen. Door toepassing van dit kader worden risico’s beperkt en de kans op rendement vergroot. Bovendien voorkomt het reputatieschade voor het pensioenfonds.
Voor ons handelen kijken wij naar nationale en internationale codes, verdragen en standaarden die betrekking hebben op duurzaamheid. Vanwege de grote hoeveelheid zijn wij gedwongen keuzes te maken. De codes, verdragen en standaarden die wij volgen, benoemen wij ook in ons duurzaamheidsplan. Hieronder lichten wij er een aantal toe.
Nederlandse Klimaatcommitment
Het Unilever pensioenfonds is een van de ruim vijftig financiële instellingen die in 2019 hun handtekening hebben gezet onder het Nederlandse Klimaatcommitment dat is geïnitieerd door het kabinet. Het hoofddoel van het commitment is dat de ondertekenaars een bijdrage leveren aan het behalen van de doelstellingen van zowel het Akkoord van Parijs als van het Nederlandse Klimaatakkoord. Het Nederlandse Klimaatakkoord heeft als doelstelling om de uitstoot van broeikasgassen[1] op een kosteneffectieve wijze te verminderen. In dit actieplan is beschreven hoe het Unilever Pensioenfonds invulling geeft aan de afspraken uit het Klimaatcommitment.
[1] Broeikasgassen zijn een breed begrip en omvatten zeven gassen, zoals CO2 en methaan. Conform het GHG-protocol worden broeikasgassen collectief gemeten via de zogenaamde CO2-equivalent (ook wel CO2e).
Hier ziet u de CO2-cijfers 2019-2023 van het Unilever Pensioenfonds. Dit betreft de aandelen en bedrijfsobligaties en daarmee een aanzienlijk deel van de totale beleggingsportefeuille. Het Unilever Pensioenfonds streeft er naar de CO2-uitstoot zo goed mogelijk weer te geven. Het Unilever Pensioenfonds is afhankelijk van externe data (ISS ESG) en waar niet beschikbaar wordt er zo goed mogelijk ingeschat. Ondanks de inspanningen om een zo accuraat mogelijk beeld te krijgen, blijft er altijd een mate van onzekerheid wat betreft de exacte uitstoot.
Convenant International Maatschappelijk Verantwoord Beleggen (IMVB)
Dit convenant uit 2018 is een samenwerking tussen pensioenfondsen, overheid, vakbonden en maatschappelijke organisaties zoals Amnesty en Oxfam Novib. Het convenant is afgelopen op 31-12-2022. De pensioensector is positief over de kennis, initiatieven, (stakeholders)dialoog en samenwerking die onder het convenant zijn ontstaan en wil dit graag voortzetten. Daarvoor wordt het “Platform verduurzaming pensioenfondsen” opgericht. Doel daarvan is dat pensioenfondsen de OESO-richtlijnen (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling) inclusief de UNGP's (United Nations Guiding Principles on Business and Human Rights) als een continu proces verder implementeren. Ook zullen zij proactief handelen bij ernstige misstanden, zowel individueel als gezamenlijk in projectgroepen.
Het voornemen van de Pensioenfederatie is om in eerste kwartaal 2023 meer duidelijkheid te geven over het Platform. Het Unilever Pensioenfonds zal dan bekijken of aansluiten zinvol is.
Onderdeel van het convenant is due diligence ('gepaste zorgvuldigheid'). In dit verdiepingsdocument leest u hoe wij de due diligence-cyclus invullen en verankerd hebben in ons beleid en onze uitvoering. Wij zullen dit ook na afloop van het convenant blijven hanteren en waar mogelijk verder ontwikkelen.
Nederlandse Stewardship Code
In deze code is beschreven hoe institutionele beleggers, zoals pensioenfondsen, invulling kunnen geven aan hun rechten en plichten als aandeelhouder. Stewardship is te vergelijken met het begrip ‘rentmeesterschap’. Het pensioenfonds dient op te treden als een verantwoord en betrokken aandeelhouder door zich (onder meer) te informeren over wat er speelt bij ondernemingen, te spreken met de leiding van die ondernemingen en ondernemingen bij te sturen waar dat kan en moet. Stemmen op aandeelhoudersvergaderingen en rapporteren daarover hoort ook bij de stewardshipactiviteiten van het pensioenfonds. De focus binnen de Code is de lange termijn en toename van de waarde van een onderneming. Ons beleid op dit vlak is vastgelegd in een verdiepingsdocument over de stewardship code.
Samenwerking
Deze codes, verdragen en standaarden geven ons een basis van waaruit wij samenwerken met andere partijen, zoals andere pensioenfondsen, maatschappelijke organisaties en organisaties binnen de beleggingsindustrie. Als belegger is het Unilever Pensioenfonds klein, maar door samenwerking worden onze stem en standpunten breder uitgedragen. Daarom is het ontwikkelen van nog meer samenwerking één van onze doelen op het gebied van duurzaamheid.
EU Informatieverschaffingsrichtlijn: SFDR
SFDR (Sustainable Finance Disclosure Regulation) is een Europese richtlijn voor de gehele financiële sector met betrekking tot informatieverstrekking over duurzaamheid.
Het Unilever Pensioenfonds houdt momenteel nog geen rekening met de belangrijkste ongunstige effecten in beleggingsbeslissingen met betrekking tot duurzaamheid in de zin van artikel 4 van de SFDR en bijbehorende secundaire wetgeving. Omdat er in 2021 nog veel onbekend was, is toen besloten tot een zogenaamde 'opt-out'.
In 2022 is meer duidelijk geworden over ten minste 18 verschillende gedetailleerde duurzaamheidsindicatoren waaraan moet worden voldaan. In 2023 heeft de Raad van Bestuur het ‘opt-out-besluit’ daarom heroverwogen. Aangezien er nu meer bekend is en het Unilever Pensioenfonds duurzaamheid hoog in het vaandel heeft staan, is besloten tot een opt-in per 2024. Gedurende 2024 zullen wij de benodigde data verzamelen waarover vanaf juni 2025 gerapporteerd wordt.
Kwalificatie pensioenregelingen in het kader van SFDR
Op basis van SFDR en het beleid van het Unilever Pensioenfonds ten aanzien van duurzaam beleggen classificeren wij onze pensioenregelingen als producten die ecologische of sociale kenmerken promoten (artikel 8 SFDR - lichtgroen).
Hier vindt u een overzicht van de duurzaamheidkenmerken van onze beleggingen.
Taxonomieverordening
In de Europese Taxonomieverordening staat aangegeven of een economische activiteit duurzaam is of niet. Op basis van deze verordening dienen pensioenfondsen sinds 1 januari 2022 aan te geven of zij ecologisch gezien duurzaam beleggen. Deze Taxonomieverordening is verweven met bovengenoemde SFDR. Het Unilever Pensioenfonds streeft op dit moment geen milieudoelstelling zoals gedefinieerd in de EU-Taxonomie na. De beleggingen houden op dit moment geen rekening met de EU-criteria voor ecologisch duurzame economische activiteiten zoals opgenomen in de Taxonomieverordening. Het is echter niet uitgesloten dat het Unilever Pensioenfonds ecologisch duurzame beleggingen in haar portefeuille heeft. Zoals hierboven beschreven promoot het Unilever Pensioenfonds namelijk wel ecologische en sociale kenmerken conform de SFDR.
Wij onderzoeken periodiek wat onze deelnemers en gepensioneerden belangrijk vinden op het gebied van duurzaamheid. Zo voerden wij in 2020 een deelnemersonderzoek uit en dit zullen wij in de toekomst regelmatig doen. Uit het onderzoek bleek dat onze deelnemers en gepensioneerden onze duurzaamheidsdoelen delen. Mede door het onderzoek blijven wij nadenken hoe wij laagdrempelig kunnen communiceren over wat wij doen op duurzaamheidsgebied.
Duurzaamheid is een belangrijk thema voor Unilever en onderdeel van het Unilever Compass. Het Unilever Pensioenfonds let op initiatieven die Unilever ontplooit. Ook monitoren wij wereldwijde ontwikkelingen via de media en door structurele samenwerkingen met andere pensioenfondsen.
Voor uitvoering van ons duurzaamheidsbeleid maken wij gebruik van de volgende instrumenten: integreren, invloed uitoefenen, insluiten en impact hebben. In ons duurzaamheidsplan is op hoofdlijnen toegelicht wat deze instrumenten inhouden. Wij gebruiken deze instrumenten ook bij het selecteren en monitoren van externe vermogensbeheerders. In enkele verdiepingsdocumenten hebben wij beschreven hoe wij elk instrument inzetten: integreren, invloed uitoefenen en insluiten. Impact hebben lichten wij hieronder toe.
Wij maken hiervoor sinds 2018, naast andere mogelijkheden, gebruik van twee beleggingsfondsen die in samenspraak met onze fiduciaire beheerder Univest Company zijn opgezet. Deze beleggingsfondsen zijn gericht op effecten op de langere termijn.
Uitvoering en ‘real world impact’
De huidige impact-beleggingsfondsen investeren in meer dan 100 ondernemingen die zich richten op diverse oplossingen, zoals duurzaam vervoer, schoner drinkwater en ondersteuning voor kinderen met ontwikkelingsbeperkingen op, onder andere, sociaal-emotioneel gebied. Daarnaast investeren wij in zogeheten zorgvastgoed: panden waarin zorg geleverd wordt. Gegeven onze doelstellingen streven wij ernaar deze beleggingen de komende jaren te laten groeien.
Bij impact-beleggen is het van belang te meten welke daadwerkelijke verbeteringen de beleggingen opleveren. De vertaling van een investering in een bedrijf dat een technologie ontwikkelt om verbetering in de wereld te bewerkstelligen naar concrete impact is een uitdaging. Wij hebben eerste positieve en interessante cijfers, maar ook omdat wij investeren voor de langere termijn, zijn dat nog indicaties: een meer betrouwbaar en meer volledig inzicht is binnen enkele jaren te verwachten. Dat geldt deels ook voor onze inspanningen om de uitstoot van CO2 terug te dringen (zie ook het Nederlandse Klimaatakkoord hierboven) en dat uniform meetbaar en inzichtelijk te maken. Daarvoor zoeken wij samenwerking met andere pensioenfondsen en kijken wij naar best practices voor meetmethodes.
A. Uitsluiting bedrijfstakken
Wij kunnen besluiten een product (bijvoorbeeld tabak) uit te sluiten. Zo’n product moet dan voldoen aan de volgende vier criteria:
1. Het product is per definitie schadelijk voor mensen, en
2. Daar kunnen wij met onze invloed als aandeelhouder niets aan veranderen, en
3. Het heeft geen nadelige gevolgen als het product er niet meer zou zijn, en
4. Er is een wereldwijd verdrag over het uitbannen van het product of het is door het Unilever Pensioenfonds beargumenteerd dat het beleggen in het product risico op reputatieschade voor het fonds met zich kan meebrengen.
B. Uitsluiting ondernemingen
Handelt een onderneming in strijd met fundamentele principes/doelen van ons beleid voor duurzaam beleggen? Dan gaan wij eerst de dialoog aan en maken wij gebruik van ons stemrecht op aandeelhoudersvergaderingen. Leidt dit niet tot het gewenste resultaat, dan gaan wij over tot het uitsluiten van beleggingen in de betreffende onderneming. Criteria voor uitsluiting zijn:
- De onderneming is betrokken bij de productie van wapens en/of wapensystemen of essentiële onderdelen daarvan, die verboden zijn volgens internationaal recht, of waarvan het gebruik in strijd is met fundamentele humanitaire beginselen. Dit betreft momenteel anti-persoonsmijnen, clustermunitie, biochemische wapens, wapens verrijkt met uranium, witte fosfor en nucleaire wapens.
- De onderneming schendt in ernstige mate de Global Compact-principes van de VN en dialoog leidt niet tot gedragswijziging. Bijvoorbeeld als de onderneming direct verantwoordelijk is voor schending van mensenrechten.
- De onderneming haalt minimaal 50% van haar inkomsten uit kolen of is voor haar activiteiten voor meer dan 50% afhankelijk van kolen.
- De onderneming kan volgens onze omschrijving worden gezien als ‘betrokken in de productie van tabak’.
C. Uitsluiting overheden
Wij sluiten beleggingen in een overheid uit als het een controversieel land betreft dat op de sanctielijst van tenminste twee van de volgende drie instanties/landen staat: EU, VN en VS.
Feitelijke uitsluitingen
- Uitsluitingslijst 2e kwartaal 2024
- Top 25 Progress 2e kwartaal 2024